Maden kazalarına önce robotlar müdahale edecek

Maden ocaklarında yaşanan kazalara robotlar müdahale edecek. Kaza veya göçük sonrası can kaybını azaltmak ve müdahaleyi hızlandırmak için ocağa ilk olarak robotlar gönderilecek.

Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) ile TÜBİTAK'ın başlattığı proje kapsamında madene inecek ilk robot bir yıl içinde üretilecek. Robotlar sayesinde, kazalara hızlı müdahalenin yanında arama-kurtarma sırasında yaşanacak yaralanma, gaz zehirlenmesi gibi tehlikeli durumlar ortadan kaldırılmış olacak. Zaman'ın Enerji Bakanlığı kaynaklarından edindiği bilgiye göre, TKİ ile TÜBİTAK maden kazalarına müdahale edecek robotun üretimi için çalışma başlattı. Çalışma kapsamında ilk uzaktan kontrollü prototip robot bir yıl içerisinde üretilip hizmete alınacak. Robot; göçük, yangın ve gaz sızıntısına karşı arama ve kurtarma ekibinden önce madene girecek ve üzerindeki video ekipmanları ve sensörler sayesinde kaza bölgesinde mevcut durumu gösterir verileri arama-kurtarma ekibine aktaracak. Kurtarma ekipleri, robotlardan gelen bilgilere göre kaza yerine ulaşıp müdahale yapacak. İlk prototip robotun 300-400 bin lira maliyetle tamamlanması planlandı.

Madencilik ve özellikle kömür madenciliği patlama, yangın ve göçük riskiyle çalışılması en zor sektörler arasında. Dünyada yılda yaklaşık 2 bin 500 madenci yer altındaki kazalarda hayatını yitiriyor. Türkiye'de ise 1941'den bu yana maden kazalarında 3 bin 712 kişi hayatını kaybederken 373 bin 484 kişi de yaralandı.

Maden ocaklarında yaşanan kazalar genellikle galerilerde meydana gelen göçük, grizu patlaması ve yangınlar şeklinde ortaya çıkıyor. Ayrıca karbonmonoksit zehirlenmesi, metan gazı ve karbondioksit boğulması ya da sel ve su baskını gibi kazalar da can kaybına yol açıyor. Kaza sonrası arama-kurtarma çalışmalarında, madenin ve galerilerin kazadan sonraki mevcut durumun bilinememesi kayıp riskini artırıyor. Arama-kurtarma ekipleri doğrudan madene girip olası gaz sızıntısı tehlikesine karşın ellerindeki gaz dedektörleri ile ölçüm yapıyor. Ancak ölçülen gaz seviyesi tehlikeli değerlere ulaştığında arama-kurtarma ekibi kendini doğrudan tehlikenin içinde buluyor. Robotla müdahale ile bu risklerin en aza indirilmesi hedefleniyor.

Maden kazalarına girecek robotlar, kazalara hızlı müdahale imkânı da sağlayacak. Bakanlık kaynakları, madenlere kazanın önlenmesi kadar, kaza sonrası müdahalenin önemine de vurgu yaparken şunları ifade ediyor: "Madenlerde kaza sonrası, herhangi bir geçiş yolunda yangın, çökme veya gaz sızıntısı durumunda kurtarma ekibi ya geri dönüyor ya da yardım çalışmaları sekteye uğrayabiliyor, yavaşlatılıyor. Çünkü ortaya çıkan duman, gaz sızıntısı arama-kurtarma çalışmalarını olumsuz etkiliyor. Uzaktan kumandalı robotla hızlı ve yavaşlamadan müdahale imkanı ortaya çıkacak."

. . .

İçerik sadece atıfta bulunularak yayınlanabilir: Demir Çelik. Editöryal görüş, yazarın görüşüne aykırı olabilir.