Trump’ın vergileri ve üretim maliyetleri çelik sektöründe rekabet edilebilirliği zorluyor
HAZIRLAYAN: ERKAN ÇAKAN
Trump’ın çelik ürünlerinde gümrük vergisini yüzde 50’ye çıkarması ile küresel çelik piyasasında korumacılık hamlelerini yeniden gündeme getirecek. Bu hamle yalnızca ABD iç pazarını değil, Avrupa’dan Çin’e kadar bir çok ülkeyi etkileyecek. Özel bir ayrıcalık olmaması durumunda bu vergi artışından Türkiye’de olumsuz etkilenecek. Türk çelik sektörü iç piyasada yaşanan talep daralması ve üretimde yaşanan maliyet artışları ile globalde rekabet gücünü kaybediyor. İç pazarın korunmaması ve Çin gibi Uzak Doğu ülke çelik ürünlerinin iç piyasada artması fiyat rekabetini de olumsuz etkiliyor.
ABD, çelik ve alüminyum ithalatına uygulanan tarifeleri yüzde 25’ten yüzde 50’ye çıkaracağını duyurması ile küresel çelik piyasası hareketlendi. Kararın küresel ticaret dengeleri üzerindeki etkileri şimdiden hissedilmeye başlandı. Avrupa, Kanada, Çin karara sert tepki verdi. Tarifelerin ikiye katlanması önemli bir çelik ihracatçısı olan Türkiye’nin manevra alanını daraltabilir. ABD Başkanı Donald Trump, ithal çelik ve alüminyuma 2018’den beri uygulanan %25’lik gümrük vergisini 4 Haziran 2025 Çarşamba günü itibarıyla %50’ye yükselteceğini açıkladı. Konuyla ilgili Demir Çelik Store’ye konuşan Çelik İhracatçılar Birliği Başkan Yardımcısı Uğur Dalbeler, “Bu var olan ithalatı ciddi şekilde etkileyecek. ABD iç piyasa çelik fiyatlarını dünya ortalamasının çok üzerine çıkaracak. Dolayısıyla ABD imalat sanayi için ciddi bir maliyet artışı yaratacaktır, bunun yansıması ister istemez raflarda fiyatlara dolayısıyla enflasyona yansıyacak.
Türkiye’ye bir ayrıcalık tanınır mı?
Diğer yandan dünyada hiç bir ülke ihtiyacı olan her şeyi üretemez buna da ABD de dahil o sebeple ithalat kaçınılmaz diyen Dalbeler, şöyle devam etti: “Trump ilk dönem yaptığı gibi ihtiyaç doğrultusunda yine bazı ülkeler ile özellikle miktar kısıtlaması karşılığı muafiyet anlaşmaları yapabilir. Böyle bir olasılık da yine aynı ülkeler ile daha düşük miktarlar karşılığı avantaj elde edebilirler. Türkiye şu ana kadar böyle bir ayrıcalıktan yararlanmadı ama bugün geçerli olan siyasi konjonktür belki bize de bir ayrıcalık tanınmasını sağlayabilir ama benim düşüncem düşük bir olasılık. Herkesin eşit olduğu bir ortamda bir şansımız olsa da bu herkesin %25 vergilendirildiği opsiyona göre daha düşük bir ihracat . Zira %50 vergi Amerikan üreticileri ile rekabet etmeyi imkansız kılıyor. Amerika pazarında bugün talep beklentinin oldukça altında ve kapasite kullanma oranları da düşük. Sonuç olarak %50 vergi mevcut durumu daha da kötüleştirecektir.”
İthalata karşı koruma önlemi talebi
Türkiye’nin çelik tüketiminde ithalat payının %50’ye dayandığını kaydeden sektör temsilcileri, “Çin başta olmak üzere Uzak Doğu’dan devlet destekli ürün girişinin haksız rekabete yol açıyor. ABD, AB, Hindistan ve Meksika koruma önlemleri alırken bizim seyirci kalmamız mümkün değil. Öncelik, ithalat kaynaklı haksız rekabeti ortadan kaldırmak; ardından maliyetleri düşürecek adımlar atılmalı.”
Yılın ilk yarısında 20 binin üzerinde istihdam kaybı yaşandı
Metal sektöründe yılın ilk yarısında 20 binin üzerinde istihdam kaybı yaşandığını, yıl sonunda aynı düzeyde ek kayıp beklediklerini ifade eden sektör yetkilileri, “Döviz–enflasyon makasının açılmasıyla işçilik maliyetlerinin marjları negatife çevirdiğini, kapasite kullanım oranlarının düştüğünü vurguluyor.
. . .
İçerik sadece atıfta bulunularak yayınlanabilir:
Demir Çelik. Editöryal görüş, yazarın
görüşüne aykırı olabilir.
